شمارههایِ اعشاری شمارههایِ آمارشیای هستند که بر کسرهایی دلالت بکنند که مخرجشان توانِ سادهای از ۱۰ باشد و باقیمانده داشته باشند.
آ. ساختارِ شمارههایِ اعشاری
شمارههایِ اعشاری از راهِ همنشانیِ زنجیرهای به دست میآیند و دارایِ سازههایِ زیر هستند:
- بخشِ پیش از ممیّز به چهرهیِ شمارهیِ ساده
- اسمِ ممیّز /momajjez/
- اگر بخشِ پس از ممیّز با یک صفر آغاز شود، شمارهیِ سادهیِ صفر /sefr/
- اگر بخشِ پس از ممیّز با چند صفر آغاز شود، بندِ آمارشی با الگویِ ا[Dا[NPشمارهیِ ساده] [NPشمارهیِ سادهیِ صفر /sefr/]] (که در آن شمارهیِ ساده بر شمارِ صفرها دلالت میکند).
- بخشِ پس از ممیّز (بدونِ صفرهایِ آغازین) به چهرهیِ شمارهیِ ساده
برایِ نمونه:
- ۱/۰۳: یک ممیّز صفر سه /jek momæjjez sefr se/
- ۱۴/۰۰۱۱: چارده ممیّز دو صفر یازده /ʧɒrdæh momæjjez do sefr jɒzdæh/
- ۲/۳: دو ممیّز سه /do momæjjez se/
- ۱۰/۲۵: ده ممیّز بیست و پنج /dæh momæjjez bist o pænʤ/
- ۰/۷۶: صفر ممیّز هفتاد و شش /seft momæjjez hæftɒd o ʃeʃ/
میتوان شمارههایِ اعشاریِ ریاضی را به سانِ مرکّب (یا شمارههایِ کسری) نیز ادا کرد، که دیگر از دیدِ دستوری شمارهیِ اعشاری به شمار نمیآیند:
- ۱/۲: یک و دو دهم /jek o do dæhom/
- ۲۵/۰۳: بیست و پنج و سه سدم /bist o pænʤ o se sædom/
ب. الگویِ بندهایِ آمارشی با شمارهیِ اعشاری
بندهایِ آمارشی با شمارهیِ اعشاری الگویِ ا[DetPا[NPشمارهیِ اعشاری] [NPبندِ اسمی]] دارند:
دو ممیّز دوازده گرم /do momæjjez dævɒzdæh geræm/
دوازده ممیّز سه میلیمتر /dævɒzdæh momæjjez se milimetr/