دستورِ زبانِ پارسی

شماره‌یِ تناسبی بندی اسمی‌ست که برایِ نشان‌دادنِ تناسبِ حسابی به کار می‌رود. در پارسی، این شماره‌ها دارایِ ساختارهایِ زیر هستند:

1. اگر انـدازه‌یِ مطلقِ دو شماره‌هایِ آمارشی با هم مقایسه می‌شود، شماره‌یِ دوم می‌تواند شماره‌یِ آمارشیِ نخست را نشان‌بخشی کند. برایِ این کار باید نشان را به عنوانِ قیدِ مکان (به چهره‌یِ بندِ برنهشتی با پیش‌نهشتِ /bæ/، /bær/ یا /æbær/) به کار برد:

   نتیجه‌یِ چهار به یک /ʧæhɒr bæ jek/

   نتیجه‌یِ چهار بر سه /ʧæhɒr bær se/

2. اگر دو بخش از یک کّل را عنوان می‌کنیم، شماره‌یِ تناسبی را از راهِ هم‌نشانیِ زنجیره‌ایِ به یاریِ میان‌وندِ /-ɒ-/ می‌سازیم:

   نصفانصف /nesf/ + /-ɒ-/ + /nesf/ → /nesf-ɒ-nesf/

   نه راستیّ و درستی هر آن مَثَل که زدند

   اگر نه جملـه دروغ‌ست، هست نیمانیم /nim-ɒ-nim/

   سوزنیِ سمرقندی (سده‌یِ ششم خورشیدی)