دستورِ زبانِ پارسی

A distributive numeral is an adjectival numeral indicating the number of items within a set.

Persian distributive numerals are generated using the following patterns:

• By attaching the suffix /-gɒn/ or /-gɒnæ/ to cardinal numerals (see 20•d.):

  کوه‌کوبان را یکان اندر کشیده زیرِ داغ

  بادپایان را دوگان اندر کمند افکنـده خوار

  Farrukhi Sistani (10^th and 11^th Century AD)

  زِ هر سو گوان سر بر افراختند

  یکان و دوگانـه همی تاختند

  Ferdowsi (10^th and 11^th Century AD)

  هر شبی پنجگان و ششگان همی کشتی

  From the book “ترجمه‌یِ تفسیرِ تبری” (۱۰^th Century AD)

  این جا همی یکان و دوگان قرمطی کشد

  زینان به ری هزار بیاید به یک زمان

  Farrukhi Sistani (10^th and 11^th Century AD)

  پس یوسف ایشان را می‌خرید یگـان و دوگان.

  From the book “ترجمه‌یِ تفسیرِ تبری” (۱۰^th Century AD)

  سوگند چون خوری به طلاقِ سه‌گانه خور!

  تا من شوم حلال‌گرِ آن مطلّقه

  Suzani Samarqandi (12^th Century AD)

  این مرد در همه‌یِ انواعِ هنر یگانه‌یِ روزگار بود.

  Abolfazl Beyhaqi (10^th and 11^th Century AD)

  از اینان یکی سر برنمی‌دارد که دوگانـه‌ای بگزارد.

  Saadi (12^th and 13^th Century AD)

  از آن سدگانه یکی زنگی بجسته بود.

  Nezami Gandjavi (12^th and 13^th Century AD)

  The affixal formation /ʤodɒgɒnæ/ جداگانه (with the adjective /ʤodɒ/ جدا as stem) is also used in Persian as a distributive numeral:

  رنگِ هر گنبدی جداگانه

  خوش‌تر از رنگِ سد صنم‌خانه

  Nezami Gandjavi (12^th and 13^th Century AD)

• By copulative composition of the counting numerals with themselves: /jek-jek/ یک‌یک, /jek-i-jek-i/ یکی‌یکی, /do tɒ-do tɒ/ دو تا-دو تا

  این زمان پنج‌پنج /pænʤ-pænʤ/ می‌گیرد

  چون شده عابد و مسلمانا

  Obeid Zakani (14^th Century AD)

  شکرها را سه کیلو-سه کیلو بسته‌بندی کرد.

  /tæk-tæk/ تک‌تک is also counted among these distributive numerals:

  تک‌تکِ شما را می‌شناسم.

• By attaching the suffix /-gɒn/ to cardinal numerals (see 20•d.) and the subsequent copulative composition of the created affixal formations with themselves:

  ای کاشکی که هر مو گردد زبان مرا

  تا مدحِ تو طلب کنمی از یکان‌یکان /jekɒn-jekɒn/

  Farrukhi Sistani (10^th and 11^th Century AD)

  زِ قلعه‌هایِ دگر گر یکان‌یکان /jekɒn-jekɒn/ گویم

  شود دراز و نیاید به عمرِ نوح به سر

  Onsuri (10^th and 11^th Century AD)

  و سی هزار سوار با او جمـع شدند، پانسدگان‌پانسدگان /pɒnsædgɒn-pɒnsædgɒn/ به ناحیت‌ها همی فرستاد.

  From the book “Tarikh Sistan” (۱۱^th Century AD)

  گردون هزارگان ستد از من به جور و قهر

  هرچ آن که‌از اوی یافته بودم یکان‌یکان /jekɒn-jekɒn/

  Masud Saad Salman (11^th and 12^th Century AD)

  و مردمانِ لشکر و مهتران یکان‌یکان /jekɒn-jekɒn/ و دوگان به زینهار می‌آمدند.

  From the book “ترجمه‌یِ تفسیرِ تبری” (۱۰^th Century AD)

• If the distributive numeral is generated with the measure word numerals having the cardinal numeral /jek/, this cardinal numeral can be deleted: /næfær-næfær/ نفرنفر, /sæbæd-sæbæd/ سبدسبد

  ده جلد کتابِ شما را جلدجلد خواندم، ولی متوجّه نشدم که شما چه برداشتی از واژه‌یِ مذهب دارید.

• One can also generate distributive numerals from numeral phrases having the cardinal numeral /jek/ by deletion of this cardinal numeral:

  حرف‌حرفِ /hærf-hærf/ گفته‌های‌ش را از بر دارم.

  بنـد‌بنـدِ /bænd-bænd/ وجودِ من دیدارِ او را می‌طلبد.

• By using the second counting numeral as a directive adverbial in the form of a adpositional phrase with the preposition /bæ/, and building a phrase with the first counting numeral (see 15•۴•c.): /gɒm bæ gɒm/ گام به گام

  دو دقیقه به دو دقیقه /do dæɣiɣe bæ do dæɣiɣe/ فشارِ خونِ او را انـدازه می‌گیرند.

  کیلومتر به کیلومتر /kilumetr bæ kilumetr/ کنارِ جاده مسافت‌نما گذاشته بودند.