دستورِ زبانِ پارسی

If the predicate assigns a certain feature to a sentence constituent (= the predicative focus, normally to the subject or the direct object), this feature can be expressed as a predicative complement. Such predicates are copulative (see 13•۲.).

The predicative complements can appear syntactically in the following forms:

1. As adjectival phrases:

   هم‌کاران امروز خوش‌برخوردتر به نظر می‌رسیدند.

2. As noun phrases:

   فرهاد پسرِ من است.

3. In archaic idioms, also as adpositional phrases with the preposition /bæ/ به:

   عدو را نباید به کوچک شمرد

   که کوهِ کلان دیدم از سنگِ خرد

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   هیچ کس را تو استوار مدار!

   کار خود کن! کسی به یار مدار!

   Sanai (11^th and 12^th Century AD)

The following points are notable regarding the predicative focus:

1. When having an intransitive predicate, the subject is usually the predicative focus:

   زاغ یعنی کلاغ.

   او خوش‌حـال به نظر می‌آمد (می‌رسید).

   زِ عشقِ ناتمامِ ما جمالِ یار مستغنی‌ست

   به آب و رنگ و خال و خطّ چه حاجت رویِ زیبا را؟!

   Hafez (14^th Century AD)

   تا زِ وصفِ رخِ زیبایِ تو ما دم زده‌ایم

   ورقِ گل خجل‌ست از ورقِ دفترِ ما

   Hafez (14^th Century AD)

   دلایل قوی باید و معنوی

   نه رگ‌هایِ گردن به حجّت قوی

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   آن جا که سخن خیزد از آیاتِ الاهی

   سقراط سزد چاکر و ادریس عیال‌ش!

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   مرا شاید انگشتری بی‌نگین

   نشاید دلِ خلقی اندوهگین

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   بنده‌یِ جودِ تو زیبد آفتابِ نوربخش

   مطربِ بزمِ تو شاید زهره‌یِ بربط‌سرای

   Sanai (11^th and 12^th Century AD)

   همه کارم زِ خودکامی به بدنامی کشید آخر

   نهان کی ماند آن رازی که‌از او سازند محفل‌ها؟!

   Hafez (14^th Century AD)

   به سرت گر همه عالم به سرم جمـع شوند

   نتوان برد هوایِ تو برون از سرِ ما

   Hafez (14^th Century AD)

   دل‌م ز پرده برون شد، کجایی ای مطرب؟!

   بنال، هان! که از این پرده کارِ ما به نواست

   Hafez (14^th Century AD)

   عقل اگر داند که دل در بنـدِ زلف‌ش چون خوش‌ست

   عاقلان دیوانه گردند از پیِ زنجیرِ ما

   Hafez (14^th Century AD)

   گر جان بدهد سنگِ سیه لعل نگردد

   با طینت اصلی چه کند؟! بدگهر افتاد

   Hafez (14^th Century AD)

   زِ شستِ صدق گشادم هزار تیرِ دعا

   وز آن هزار یکی کارگر نمی‌آید

   Hafez (14^th Century AD)

2. If the predicate is transitive, the direct object usually has the role of predicative focus:

   رفتارِ او همه را به او باوفا نگه می‌داشت.

   کسی را هم‌دردِ خود نیافت.

   او را سهراب نامیدند.

   اسـم‌ش را مجید گذاشتند.

   به می سجّاده رنگین کن گرت پیرِ مغان گوید!

   که سالک بی‌خبر نبود زِ راه و رسمِ منزل‌ها

   Hafez (14^th Century AD)

   حافظا! می خور و رندی کن و خوش باش! ولی

   دامِ تزویر مکن چون دگران قرآن را!

   Hafez (14^th Century AD)

   ای که بر مه کشی از عنبرِ سارا چوگان!

   مضطرب‌حـال مگردان منِ سرگردان را!

   Hafez (14^th Century AD)

   خرد را عنان ساز و اندیشه را زین

   بر اسبِ زبان اندر این پهن‌میدان

   Nasir Khusraw (11^th Century AD)

   طمعِ جان‌ت کند، گر چه بدو کابین

   گنجِ قارون بنهی با سپهِ قارن

   Nasir Khusraw (11^th Century AD)

   اگر می‌خواستی که‌این‌ها نپرسم

   مرا بایست حیوان آفریدن

   Nasir Khusraw (11^th Century AD)

   وصلِ تو اجل را زِ سرم دور همی داشت

   از دولتِ هجرِ تو چنان دور نمانده‌ست

   Hafez (14^th Century AD)

   حافظ از معتقدان‌ست، گرامی دارش

   زآن که بخشایشِ سد روحِ مکرّم با اوست

   Hafez (14^th Century AD)

   ورایِ طاعتِ دیوانگان زِ ما مطلب!

   که شیخِ مذهبِ ما عاقلی گنه دانست

   Hafez (14^th Century AD)

   دانی که چه گفت زال با رستمِ گرد؟:

   «دشمن نتوان حقیر و بی‌چاره شمرد»

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   ده‌روزه مهرِ گردون افسانه است و افسون

   نیکی به جایِ یاران فرصت شمار یارا!

   Hafez (14^th Century AD)

   فضلِ ایزد شنـاس کارش را!

   که مر آن را پدید نیست کنار

   Abolfaradj Runi (11^th and 12^th Century AD)

   از آن شنعت این پند بر داشتم

   دگر دیده نادیده انگاشتم

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   خویش‌تن را بزرگ پنداری

   راست گفتند: «یک دو بیند لوچ»

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   ملکِ ضعیفان به کف آورده گیر!

   مالِ یتیمان به ستم خورده گیر!

   Nezami Gandjavi (12^th and 13^th Century AD)

   تو را کامـل همی دیدم به هر کار

   ولیکن نیستی در عشق کامـل

   Manuchehri (10^th and 11^th Century AD)

   محرمِ رازِ دلِ شیدایِ خویش

   کس نمی‌بینم زِ خاص و عام را

   Hafez (14^th Century AD)

   از صحبتِ دوستی برنجم

   که‌اخلاقِ بدم حسن نماید

   عیب‌م هنر و کمال بیند

   خارم گل و یاسمن نماید

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

   آن تلخوش که صوفی ام‌الخبائث‌ش خواند

   اشهی لنا و احلی من قبله العذارا

   Hafez (14^th Century AD)

   گفت: «شنیدم که سخن رانده‌ای

   کینه‌کش و خیره‌سرم خوانده‌ای»

   Nezami Gandjavi (12^th and 13^th Century AD)

   پیشِ وزیر باخطر و حشمت‌م بدآن‌ک

   میرم همی خطاب کند خواجه‌یِ خطیر

   Nasir Khusraw (11^th Century AD)

   شادیِ مجلسیان در قدم و مقدمِ توست

   جایِ غم باد هر آن دل که نخواهد شادت!

   Hafez (14^th Century AD)

   سخن آخر به دهن می‌گذرد موذی را

   سخن‌ش تلخ نخواهی دهن‌ش شیرین کن!

   Saadi (12^th and 13^th Century AD)

3. Sometimes a predicative complement refers to another predicative complement, like the noun /bæs/ بس in the following examples:

   باادب را ادب سپاه بس‌ست

   بی‌ادب با هزار کس تنهاست

   Shahid Balkhi (9^th and 10^th Century AD)

   که‌از این ره سویِ یزدان‌ست راه‌ت

   تو را بس باشد این معنی گواه‌ت

   Nasir Khusraw (11^th Century AD)

   بگو: «پیل‌تن با سپاه از پس‌ست

   که اندر جهان نیک‌خواه او بس‌ست»

   Ferdowsi (10^th and 11^th Century AD)