In the explicative genitive, the nucleus represents the class of the modifier (cf. explicative composition).
In Persian, the explicative genitive is always endocentric. A explicative genitive phrase (like its nucleus and modifier) is a noun phrase:
رمضان گر بشد از راه و فراز آمد عید
عیدِ فرخنده زِ ماهِ رمضان فرّختر
Farrukhi Sistani (10th and 11th Century AD)
The explicative genitive phrases can also have a metaphorical meaning:
مرغِ جان (جان مانندِ مرغیست.)
تنورِ شکم (شکم مانندِ تنوریست.)
تیرِ مژگان (مژگان مانندِ تیری هستند.)
به منجنیقِ عذاب اندرم چو ابراهیم
به آتشِ حسراتم فکند خواهندی
Shahid Balkhi (9th and 10th Century AD)
The following points are notable regarding the syntax and semantics of explicative genitive phrases:
- For the pluralization of explicative genitive phrases, the nucleus is pluralized (see 10•۱•a., 10•۲•a. and 10•۴•a.):
Singular Plural /ruz-e ʃænbæ/ روزِ شنبه /ruzhɒ-je ʃænbæ/ روزهایِ شنبه /morɣ-e ʤɒn/ مرغِ جان /morɣɒn-e ʤɒn/ مرغانِ جان - The definiteness of the explicative genitive phrase corresponds with the definiteness of the nucleus:
قرارست یک روزِ جمعه (indefinite) برویم شمال.
کشورِ واتیکان (definite) کوچکترین کشورِ جهانست.
- Counting numerals are attached to the nouns /mosbæt/ مثبـت and /mænfi/ منفـی by means of explicative genitive:
مثبـتِ پنج /mosbæt-e pænʤ/
منفـیِ ده ممیّز دوازده /mænfi-e dæh momæjjez dævɒzdæh/
- Surnames or qualitative genitive phrases of first names and surnames are attached to the titles /ɒɣɒ/ آقا and /xɒnom/ خانم (see 10•۱•c.):
آقایِ شاهی /ɒɣɒ-je ʃɒhi/
آقایِ فرهادِ هاشمی /ɒɣɒ-je færhɒd-e hɒʃemi/
خانمِ هنرمند /xɒnom-e honærmænd/
Other titles are used asyndetically (= without the enclitical conjunction /-e/):
دکتر کورشِ تهرانی /doktor kuroʃ-e tehrɒni/
سرهنگ تبریزی /særhæng tæbrizi/
مهندس صفوی /mohændes sæfævi/
Note that the genitive phrase /hæsænæk-e væzir/ حسنکِ وزیر is a qualitative genitive phrase.