دستورِ زبانِ پارسی

Als Numeralpronomina werden Determinativphrasen bezeichnet, die Kardinalzahlen substituieren:

• Folgende Numeralpronomina können Kardinalzahlen über 1 substituieren:
  1. Das Numeralpronomen /ʧænd/ چند:

     /ʧænd ketɒb/ چند کتاب (siehe 6•۱•۱•b.), /ʧænd bær-ɒ-bær/ چند برابر (siehe 6•۳•a.), /hær ʧænd tɒ/ هر چند تا (siehe 7•۸•a.), /ʧænd-lɒ/ چندلا (siehe 10•c•b.), /ʧændomin/ چندمین (siehe 6•۴.)

     شبانِ وادیِ ایمن گهی رسد به مراد

     که چند سال به جان خدمتِ شعیب کند

     Hafes (14. Jh. n. Chr.)

  2. Die Numeralpronomina /ænd/ اند, /idænd/ ایدند und /inænd/ اینند in archaischen Idiomen:

     اند جای بیان کردیم که لعل را معنی ترجّی باشد.

     Abolfotuh Razi (12. Jh. n. Chr.)

     به گامِ فکر بپیموده‌ام جنابِ تو را

     به اند گام زِ پهنایِ آسمان بیش‌ست

     Kamaloddin Esmail (12. – 13. Jh. n. Chr.)

     هر کجا مردم رسید و هر کجا مردم رسد

     تو رسیده‌ستیّ و لشکر بُرده‌ای ایدند بار

     Farrokhi Sistani (10. – 11. Jh. n. Chr.)

     رستم به کارزارِ یکی دیو خیره گشت

     اینند سال کرده به مازندران گذر

     Masud Saad Salman (11. – 12. Jh. n. Chr.)

• Folgende Numeralpronomina können größere Kardinalzahlen substituieren:
  1. /ʧænd-in/ چندین (= [_NP[_DNumeralpronomen /ʧænd/ چند] [_NPDemonstrativpronomen /in/ این]]), das ursprünglich “mehrere wie dies” bedeutet, wird im Persischen als Numeralpronomen verwendet:

     /ʧænd-in næfær/ چندین نفر (siehe 6•۱•۱•b.), /ʧænd-in hezɒr/ چندین هزار (siehe 6•۱•۱•b.), /ʧænd-in bær-ɒ-bær/ چندین برابر (siehe 6•۳•a.)

     ما را چندین ولایت در پیش‌ست، آن را به فرمانِ امیرالمومنین می‌باید گرفت.

     Abolfazl Beyhaqi (10. – 11. Jh. n. Chr.)

  2. Das Numeralpronomen /ʧænd-in o ʧænd/ چندین و چند (durch die Koordination der Numeralpronomina /ʧænd-in/ چندین und /ʧænd/ چند mit der Konjunktion /o/):

     /ʧænd-in o ʧænd sɒl/ چندین و چند سال (siehe 6•۱•۱•b.)

  3. In archaischen Idiomen das Numeralpronomen /ʧænd-ɒn/ چندان (= [_NP[_DNumeralpronomen /ʧænd/ چند] [_NPDemonstrativpronomen /ɒn/ آن]]) mit der ursprünglichen Bedeutung “mehrere wie jenes”:

     به چندان فروغ و به چندان چراغ

     بیاراسته چون به نوروز باغ

     Firdausi (10. – 11. Jh. n. Chr.)

  4. Das Numeralpronomen /ʧænd-i/ چندی (gebildet durch das Anbinden des enklitischen Artikels /-i/ an das Numeralpronomen /ʧænd/ چند, siehe 3•۲•b•b•a. Indefinite Numeralphrasen) in archaischen Idiomen:

     فریبرز کاووس را تاجِ زر

     فرستاد و دینار و چندی گهر

     Firdausi (10. – 11. Jh. n. Chr.)

• Folgende Numeralpronomina können die kleineren Ziffern in Kardinalzahlen substituieren:
  1. Das Numeralpronomen /ænd/ اند, in modernen Idiomen meist mit dem enklitischen Artikel /-i/ (/ænd-i/ اندی, siehe 3•۲•b•b•a. Indefinite Numeralphrasen):

     سد و اندی /sæd o ænd-i/

     بسیار بکشت، تا بیست و اند هزار مسلمان بر دستِ او شهید گشت.

     Aus dem Werk „Tarikh Sistan“ (۱۱. Jh. n. Chr.)

     از پیِ خویش‌م کشیدی بر امید

     سالیان پنجاه، یا پنجاه و اند

     Nasser Chosrau (11. Jh. n. Chr.)

  2. Das Numeralpronomen /xordæ-i/ خرده‌ای (durch das Anbinden des enklitischen Artikels /-i/ an das Substantiv /xordæ/ خرده, siehe 3•۲•b•b•a. Indefinite Numeralphrasen):

     هشتاد و خرده‌ای /hæʃtɒd o xordæ-i/

• Das Numeralpronomen /xordæ-i/ خرده‌ای kann auch den Bruchbestandteil in gemischten Zahlen substituieren:

  هفت و خرده‌ای /hæft o xordæ-i/