In the qualitative genitive, the modifier describes the nucleus (cf. qualitative composition).
The qualitative genitive phrase and its nucleus are normally noun phrases, while the modifier is normally an adjectival phrase:
بدخو نشدهستی تو، گر زآن که نکردیمان
با خویِ بد از اوّل چندانت خریداری
Manuchehri (10th and 11th Century AD)
Contents |
---|
a. Pluralization of Qualitative Genitive Phrases
There are two methods for the pluralization of qualitative genitive phrases:
- By pluralizing the nucleus (see 10•۲•a., 10•۳. and 10•۴•a.):
Singular Plural /pesær-e xub/ پسرِ خوب /pesærhɒ-je xub/ پسرهایِ خوب
/pesærɒn-e xub/ پسرانِ خوب/medɒd-e siɒh/ مدادِ سیاه /medɒdhɒ-e siɒh/ مدادهایِ سیاه سازِ سفرم هست و نوایِ حضرم هست
اسبانِ سبکبار و ستورانِ گرانبار
Farrukhi Sistani (10th and 11th Century AD)
ای عجب دلتان بنگرفت و نشد جانتان ملول
زین هواهایِ عفن، وین آبهایِ ناگوار
Djamaloddin Esfahani (12th Century AD)
- By using the genitive asyndetically (= without the enclitical conjunction /-e/) and attaching the suffix /-hɒ/ to the genitive phrase (see 10•۲•b.):
Singular Plural /pesær-e xub/ پسرِ خوب /pesær xubhɒ/ پسر خوبها /medɒd-e siɒh/ مدادِ سیاه /medɒd siɒhhɒ/ مداد سیاهها با دختر رختشورهایِ فرنگی لاس زده بود.
Sadeq Hedajat (20th Century AD)
b. Definiteness of Qualitative Genitive Phrases
The definiteness of the qualitative genitive phrases corresponds with the definiteness of its nucleus (see 10•۲•b.).
There are three ways to attach the enclitical article /-i/ to qualitative genitive phrases:
- By attaching the enclitical article /-i/ to the genitive phrase (see 10•۲•b. and 10•۴•b.):
without the enclitical article /-i/ with the enclitical article /-i/ /mærd-e dɒnɒ/ مردِ دانا /mærd-e dɒnɒ-i/ مردِ دانایی /ʃɒh-e dɒdgær/ شاهِ دادگر /ʃɒh-e dɒdgær-i/ شاهِ دادگری یک زمینِ خرّمی با عرض و طول
اندر او بس نعمت و چندین اکول
Rumi (13th Century AD)
مزدکیان بر خلافِ آن چه معروف شده زندگیِ زاهدانهای داشتهاند.
Mohammad-Ali Eslami Nadushan (20th and 21st Century AD)
حاجی به آن دنیا اعتقادِ محکمی نداشت.
Sadeq Hedajat (20th Century AD)
- By using the genitive asyndetically (= without the enclitical conjunction /-e/) and attaching the enclitical article /-i/ to the nucleus:
without the enclitical article /-i/ with the enclitical article /-i/ /mærd-e dɒnɒ/ مردِ دانا /mærd-i dɒnɒ/ مردی دانا /ʃɒh-e dɒdgær/ شاهِ دادگر /ʃɒh-i dɒdgær/ شاهی دادگر از ایوانِ گشتاسپ تا پیشِ کاخ
درختی گشنبیخ و بسیارشاخ
Daqiqi (10th Century AD)
If the genitive phrases are positioned directly in front of the predicate, the modifier can be placed after the predicate (see 15•d. Dislocation):
مردی دیدم غولپیکر. (= مردی غولپیکر دیدم.)
فلکِ گردان شیریست رباینده
که همی هر شب زی ما به شکار آید
Nasir Khusraw (11th Century AD)
دیگر روز باری داد سخت باشکوه.
Abolfazl Beyhaqi (10th and 11th Century AD)
Whenever the modifier is a coordination, only its first conjunct may remain ahead of the predicate:
گلستان از لحاظِ نویسندگی اثری ممتازست و قابلِ توجّه.
Gholam Hossein Yusefi (20th Century AD)
- In archaic idioms, by using the genitive asyndetically (= without the enclitical conjunction /-e/) and attaching the enclitical article /-i/ to the nucleus, as well as to the whole genitive phrase:
without the enclitical article /-i/ with the enclitical article /-i/ /mærd-e dɒnɒ/ مردِ دانا /mærd-i dɒnɒ-i/ مردی دانایی /ʃɒh-e dɒdgær/ شاهِ دادگر /ʃɒh-i dɒdgær-i/ شاهی دادگری دید شخصی فاضلی، پرمایهای
آفتابی در میانِ سایهای
Rumi (13th Century AD)
The enclitical article /-e/ has to be attached at the end of the qualitative genitive phrase. In this case, the genitive phrase must be applied asyndetically (= without the enclitical conjunction /-e/, see 10•۲•b.):
without the enclitical article /-e/ | with the enclitical article /-e/ |
---|---|
/mærd-e dɒnɒ/ مردِ دانا | /mærd dɒnɒ-he/ مرد داناهه |
/ʃɒh-e dɒdgær/ شاهِ دادگر | /ʃɒh dɒdgær-e/ شاه دادگره |
این دختر کولیه از بس حرامزاده بود میدید این دختره میرود تویِ اتاق و در را به رویِ خودش چفت میکند.
Sadeq Hedajat (20th Century AD)
c. Special Forms of Qualitative Genitive
- Adjectival phrases can be attached to themselves for emphasis. The generated qualitative genitive phrases are also adjectival phrases:
خوبِ خوب /xub-e xub/
معلـوم شود چو پردهها بر دارند
کهاز کویِ تو دورِ دورِ دور /dur-e dur-e dur/ افتادند
Omar Khayyam (11th and 12th Century AD)
- In Persian, prepositional phrases can act as modifiers and generate qualitative genitive phrases with nomina actionis (see 3•d•a•b): /eʃq-e be mihæn/ عشقِ به میهن, /ræftæn-e æz tehrɒn/ رفتنِ از تهران
- Surnames are attached to first names with qualitative genitive (see 10•۳.): /færiborz-e mæhmudi/ فریبرزِ محمودی, /mærjæm-e mæhdævi/ مریمِ مهدوی
Most surnames in Persian are adjectival phrases. Nevertheless, there are also surnames which are noun phrases: /sepehr-e kælhor/ سپهرِ کلهر, /næsrin-e ʤæm/ نسرینِ جم
If a first name ends with the vowel /ɒ/, the qualitative genitive can be used asyndetically: /nikɒ vækili/ نیکا وکیلی, /rezɒ kærimi/ رضا کریمی
d. Exocentric Qualitative Genitive
Qualitative genitive phrases are exocentric if neither the nucleus nor the modifier is the reference of the genitive phrase. Such genitive phrases are always adjectival phrases:
راه درازست و ما پایِ پیاده.
از خوشحالی پایِ برهنـه دوید دمِ در.
دوست ندارم سرِ برهنـه جلویِ کسی بیایم.
پدرم دستِ پر از دفتر باز گشت.