Posts for Tag : nominalization

۶•۱. Counting Numerals  0

Counting numerals are nominal numerals which can also be used as determinative phrases in the syntax of numeral phrases ↓.

Contents

a. Classification of Counting Numerals

b. Counting Numerals as Levels of Measurement

Counting numerals are used for marking levels of measurement as definite noun phrases in the singular. In this case, they can appear in the simple form or as the modifier of an explicative genitive phrase:

ساعتِ دو و نیم، سالِ ۱۳۴۷، کیلومترِ نوزدهِ جادّه‌یِ کرج

(روزِ) سیِ تیر، (روزِ) بیست و هشتِ امرداد

در شیمی (نمره‌یِ) ۱۸ گرفت.

c. Numeral Phrases

The most important role of counting numerals is to accompany noun phrases (as determinative phrases) to indicate their quantity (amount or number). The nominal determiner phrases generated by counting numerals are called numeral phrases in this website.

Numeral phrases have different patterns depending on the class of their counting numerals:

The following aspects warrant mention concerning the construction of numeral phrases:

  1. Numeral phrases need no article to be indefinite (see 3•۲•b•b•a.):

    دیروز یک زن را در شیراز کشته‌اند.

    خیلی سپاس‌گزار می‌شوم، اگر دو متر پارچه‌یِ کتان برای‌م بخری.

    گر من از باغِ تو یک میوه بچینم چه شود؟!

    پیشِ پایی به چراغِ تو ببینم چه شود؟!

    Hafez (14th Century AD)

    یک شب تأمّلِ ایّامِ گذشتـه می‌کردم.

    Saadi (12th and 13th Century AD)

    The following special cases should be noted:

    • Independently from its numeral relevance, the cardinal numeral /jek/ is used with the enclitical article /-i/ to make noun phrases indefinite (see 3•۲•b•b•b.):
      • With the pattern [NP[Dcardinal numeral /jek/] [NP[NPnoun phrase] [Denclitical article /-i/]]]:

        یک کاری برایِ خودت دست و پا کن!

        یک زمینِ خرّمی با عرض و طول

        اندر او بس نعمت و چندین اکول

        Rumi (13th Century AD)

        یک شبی رو به وقتِ شب‌گیران

        باحذر در نهان زِ خرگیران!

        Sanai (11th and 12th Century AD)

      • With the pattern [NP[Dcardinal numeral /jek/] [NP[NP[NPnoun phrase] [Denclitical article /-e/]] [Denclitical article /-i/]]]:

        حسین را دیروز با یک بچّه‌هه‌ای در خیابان دیدم.

        یک پسره‌ای هر روز مزاحمِ او می‌شود.

        یک آقاهه‌ای آمده دمِ در سراغ‌ت را می‌گیرد.

      It should be highlighted that the cardinal numeral /jek/ is used in these patterns also for determinative foci in the plural:

      یک آدم‌هایِ مشکوکی دَمِ در هستند.

    • Indefinite measure word numerals are used by means of the following patterns to denote an estimate (see 3•۲•b•b•a.):
  2. The numeral phrase is always in the singular for non-countable entities:

    دو کیلو و نیم گوشت خیلی زیادست.

  3. Numeral phrases which represent more than one entity are in the plural.

    In Persian, there is a discord with the number in this case: The determinative focus of numeral phrase is in the singular:

    سه زاغ فرستاد که همه‌یِ زبان‌ها دانستندی.

    Djovaini (13th Century AD)

    دو تنهارو، دو سرگردان، دو بی‌کس

    دو راه‌ست و کمین از پیش و از پس

    Hafez (14th Century AD)

    نه چون قدرش به بالا هفت گردون

    نه چون جاه‌ش به پهنا هفت کشور

    Masud Saad Salman (11th and 12th Century AD)

    However, in archaic idioms, determinative foci are used in the plural for definite numeral phrases in the plural:

    تا به هفت افلاک بر آن هفت را باشد مسیر

    تا بود بر ضدِّ ایشان این دو و ده را ثبوت

    Natanzi (11th and 12th Century AD)

    و این هفت گوهرانِ گدازان را

    سقراط باز بست به هفت اختر

    Nasir Khusraw (11th Century AD)

    برهانیدیم او را و دو دخترانِ او را.

    From the book “تفسیرِ کمبریج” (۱۰th Century AD)

    به درست که خدایِ تو قضا کند میانِ ایشان بدآن چه حکم کند، ای که جدا کند میانِ دو گروهان.

    From the book “تفسیرِ کمبریج” (۱۰th Century AD)

    چو خردی بزرگ آورد دست‌برد

    به از سد بزرگان که‌شان کار خرد

    Asadi Tusi (11th Century AD)

    عددش هست ده هزار ابیات

    همه امثال و پند و مدح و صفات

    Sanai (11th and 12th Century AD)

    که سد هزار شاخ‌هایِ گل‌هایِ مختلف بر آیند.

    Baha’uddin Walad (12th and 13th Century AD)

    دو ساعات گذشتـه از نیم‌روزان.

    Biruni (10th and 11th Century AD)

d. Nominalization of Counting Numerals

(See 5•c. Nominalization of Determinative Phrases and 7•۶•c. Nominalization of Demonstrative Pronouns.)

The determinative focus of the numeral phrase can be deleted. In this case, the counting numeral is nominalized, because it is the only constituent of the numeral phrase.

This deletion can be noted in the following cases:

  • Proximate redundancy: If the entity referred to by the determinative focus has recently been mentioned:

    زِ شستِ صدق گشادم هزار تیرِ دعا

    وز آن هزار [NP[DetP/hezɒr/]] (= هزار تیرِ دعا [NP[DetP/hezɒr/] [NP/tir-e doɒ/]]) یکی کارگر نمی‌آید

    Hafez (14th Century AD)

    شهری‌ست پرکرشمه و خوبان زِ شش جهت

    چیزی‌م نیست، ور نه خریدارِ هر شش [NP[DetP/ʃeʃ/]] (= شش جهت [NP[DetP/ʃeʃ/] [NP/ʤæhæt/]]) ام

    Hafez (14th Century AD)

    گفته بودی که: «شوم مست و دو بوس‌ت بدهم»

    وعده از حد بشد و ما نه دو [NP[DetP/do/]] (= دو بوس [NP[DetP/do/] [NP/bus/]]) دیدیم و نه یک [NP[DetP/jek/]] (= یک بوس [NP[DetP/jek/] [NP/bus/]])

    Hafez (14th Century AD)

  • Obviative redundancy: If the entity referred to by the determinative focus has not recently been mentioned, but the listener knows what it is, or the attention of the listener is called upon simultaneously:

    دو تا [NP[DetP/do tɒ/]] (= دو تا انسان [NP[DetP/do tɒ/] [NP/ensɒn/]]) داشتند از خیابان رد می‌شدند که چشم‌شان به پیرمردی خورد.

    سه [NP[DetP/se/]] (= سه چیز [NP[DetP/se/] [NP/ʧiz/]]) نگردد بریشم ار او را

    پرنیان خوانی و حریر و پرند

    Hatef Esfahani (17th and 18th Century AD)

The cardinal numeral /jek/ is almost always accompanied with this role by the enclitical article /-i/ (= [NP[NP[D/jek/]] [D/-i/]] یکی):

یکی را همی برد با خویش‌تن

وَرا راه‌بر بود از آن انجمن

Ferdowsi (10th and 11th Century AD)

یکی گفت: «از این بنده‌یِ بدخصال

چه خواهی؟! هنر یا ادب یا جمال؟!»

Saadi (12th and 13th Century AD)

<< older entries
newer entries >>